Μπλακ Κισς (Black Kiss)

Το Μπλακ Κισς είναι ένα ασπρόμαυρο κόμικς δώδεκα τευχών της Βορτεξ Κομικς (Vortex). Δημιουργός της είναι ο Χαουαρντ Τσεηκιν (Howard Chaykin) και κυκλοφόρησε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 (1988). Πρόκειται για μια σκληροπυρηνική αστυνομική ιστορία με αρκετή δόση σεξ και βίας καθώς επίσης και   με κάποια απρόσμενα υπερρεαλιστικά στοιχεία.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ο Χαουαρντ Τσεηκιν είναι ένα πολύ καταξιωμένος και δημοφιλής αμερικανός καλλιτέχνης κόμικς που πέρασε μεγάλο μέρος της καριέρας του, φτιάχνοντας μη υπερηρωικά κόμικς. Η πολύ γνωστή και καταξιωμένη σειρά Αμερικαν Φλαγκκ (American Flagg) της Φιρστ (First Comics) αποτελεί σίγουρα ένα διαμάντι των 80ς.

Η Βορτεξ Κομικς λειτούργησε για καμιά δεκαριά χρόνια περίπου. Από τις αρχές του 80 έως τις αρχές του 90 με έδρα το Τορόντο του Καναδά, η εταιρεία παρουσίαζε ένα ξεχωριστό μείγμα τίτλων. Από τον Μπλακ Κισς του Τσεηκιν μέχρι και τον Γιαμμυ Φερ (Yummy Fur) του Τσέστερ Μπράουν (Chester Brown).

Πρώτη μου επαφή με τον Τσεηκιν ήταν στην ΚομικΝτομ του 2010 στην έκθεση Από τον Γελοου Κιντ στον Κόναν. Όπου υπήρχε το εξώφυλλο του καταπληκτικού Ταημ Σκουερντ (Time²). Αργότερα έπεσε στα χέρια μου το Μπλακ Κισς από τις εκδόσεις Βαβέλ που το είχαν δημοσιεύσει σε ένα πολύ ωραίο άλμπουμ ευρωπαϊκού στυλ. Ομολογώ πάντως πως δεν είναι και η αντιπροσωπευτικότερη δουλειά του Χαουη καθώς αποτελεί μεγέθυνση των, φαινομενικά τουλάχιστον, εμμονών του. Παρόλα αυτά παραμένει ένας ενδιαφέρον τίτλος που αξίζει της προσοχής του αναγνώστη.

Μια πάλαι ποτέ σταρ της υποκριτικής και το αμόρε της, ένας τραβεστί, ψάχνουν απεγνωσμένα ένα φιλμ (μπομπίνα) του οποίου το υλικό δεν πρέπει να διαρρεύσει με τίποτα. Στο δρόμο τους βρίσκεται ένας μουσικός, εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος αναλαμβάνει να τις βοηθήσει. Μαθαίνει ότι η συγκεκριμένη σταρ άνηκε σε μια αίρεση ή κάτι τέτοιο και ότι το φιλμ είχε σχέση με τα τεκταινόμενα της οργάνωσης. Η σταρ κατείχε κάποιο είδος αθανασίας και ετοίμαζε να τροποποιήσει και την ερωμένη της με θύμα τον μουσικό, όταν τελικά γλιτώνει και γυρνά κάθε κατεργάρης στο πάγκο του.

Η σειρά δεν είναι απλά προκλητική. Είναι ακραία προκλητική. Και ίσως όχι τόσο με τις εικόνες της, όσο με τους διαλόγους άνευ προηγούμενου. Λέμε τώρα. Και μάλιστα για τα τέλη του 1980, την περίοδο της γενικής ενηλικίωσης των κόμικς, την περίοδο που πολλοί δεν έβλεπαν με καθόλου καλό μάτι την ωρίμανση τους. Πραγματικά δεν χορταίνω το θράσος που υπάρχει αν και τελικώς, καίγεσαι. Δεν θέλω να παρεξηγηθώ. Η βία δεν με ελκύει καθόλου. Παρόλα αυτά, το θράσος του συγκεκριμένου κόμικς, έχει οπωσδήποτε μια δυναμική ξεχωριστή, από φιλολογική σκοπιά. Γιατί όπως και να το κάνουμε όταν ενόσω διαβάζεις την ιστορία πέφτεις πάνω στην ατάκα_ Που την βρήκες τέτοια πουτ**ρα?, θορυβείσαι μόνο και μόνο από την δύναμη της χυδαιότητας. Στην πρώτη σελίδα του πρώτου τεύχους, ακούμε στο μήνυμα του τηλεφωνητή, πως ο γιατρός της έχει χορηγήσει συνταγή, που περιλαμβάνει καθημερινώς ένα φλιτζάνι σπέρμα και ότι την συγκεκριμένη στιγμή διψάει πολύ. Και δεν είναι μόνη.

Το σχέδιο της σειράς είναι φανταστικό. Δυνατές, άτσαλες γραμμές, δυναμικό στυλιζάρισμα και φευγάτο κιαροσκουρο καθιστούν το στυλ του Χαουαρντ ξεχωριστό και πολύ αναγνωρίσιμο. Όσο για την στοιχειοθέτηση των καρέ της ιστορίας έχω να πω, πως δεν κάνει κάποια υπέρβαση και χρησιμοποιεί τον δικό του, καλό, στόρι τελλινγκ (story telling). Έχω διαβάσει ότι συνέχεια σχεδιάζει τον εαυτό του. Δεν ξέρω αν αληθεύει, αλλά πάντως πάρα πολλοί από τους πρωταγωνιστές του είναι εβραϊκής καταγωγής και μοιάζουν πολύ μεταξύ τους. Και αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι οι σχέσεις τους με γυναίκες. Πολλές φορές το γυναικείο στοιχείο είναι παρών στις ιστορίες του. Και όχι πάντα με τον καλύτερο τρόπο. Στο βιβλίο του Ροτζερ Σαμπιν (Roger Sabin) Κόμικς ή Κόμιξ, διαβάζουμε ότι_ Το κόμικς περιγράφεται από τον δημιουργό του στην εισαγωγή ως ελαφρύς πολυμορφικός σεξουαλισμός με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το σεξ, τον σατανισμό και τις έξυπνες ατάκες, αλλά χαρακτηριζόταν από βαθύ μισογυνισμό. Η ιστορία με φήμες περί μισογυνισμού πάει αρκετά πίσω. Τουλάχιστον μέχρι τον καιρό του Αμερικαν Φλαγκκ όπου διάφορες ζατιεροφορουσες διακοσμούσαν τα εξώφυλλα. Παρόλο που δεν έχω διαβάσει το Σαντοου (Shadow-Blood and Judgment) του Τσεηκιν, ξέρω ότι πρόκειται για μια κακόφημη (που έκανε αίσθηση εννοώ) σειρά στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και έχω να παρατηρήσω ότι ίσως το δεύτερο μισό του 80 βρίσκει τον Χαουαρντ να φτιάχνει τις πιο αμφιλεγόμενες ιστορίες του.   

Ακολουθούν κολλάζ αποσπασμάτων από κείμενα της ανθολογίας κόμικς, Βαβέλ. Βαβέλ, στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1990. Καθώς είναι συγγραφικά κολλάζ, η θεματική σκάλα που υπάρχει στον γραπτό λόγο και σε μεταφέρει ομαλά σε όλα του τα θέματα, ενδέχεται να έχει μετατραπεί σε τσουλήθρα.

Το έργο αυτό του Χαουαρντ Τσεηκιν λέγεται Μπλακ Κισς, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1988, συνάντησε ενθουσιώδη υποδοχή και βίαιες αντιδράσεις, αλλά καμία λογοκρισία δεν τόλμησε να το απαγορεύσει. Γιατί? Γιατί το αποτέλεσμα είναι καταπληκτικό, όπως αναγνώρισαν οι κριτικοί σε όλο το κόσμο κι όπως διαπίστωσαν οι (εκατομμύρια) αναγνώστες του.

Το Μπλακ Κισς είναι ένα μίξερ βυζιών, κώλων και γεννητικών οργάνων, με κάποιες σφαίρες στη μούρη κι ένα λουτρό αίματος στο τέλος. Κι όμως δεν είναι καθόλου χυδαίο. Το πιο χυδαίο πράγμα που υπάρχει στο σενάριο είναι η φράση που απευθύνει ο Κασς Πολλακ (Cass Pollack) σε κάποια γνωστή του:

-          Το ξεχνάω συνέχεια ότι ψήφισες Ρηγκαν.

Μόνο σε αυτό το σημείο σταμάτησα το διάβασμα, επειδή με έπιασε κάτι σαν ναυτία που χειροτέρευσε όταν εκείνη η γυναίκα του απάντησε ότι είχε ψηφίσει δυο φορές τον Ρηγκαν. Υπάρχουν και κάποια όρια, ρε παιδί μου.

Τι λέει ο Χαουαρντ Τσεηκιν για την πολιτική ορθότητα στα κόμικς?

Μερικοί πιστεύουν ότι έχω μετατραπεί σε δεξιό, αλλά κάνουν μεγάλο λάθος. Πιστεύω σε μια πλουραλιστική κοινωνία, παράλληλα όμως μισώ την ιδέα της πολιτικής ορθότητας. Ζώντας σε αυτήν την χώρα, δεν ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να είμαι πολιτικά ορθός. Δεν έχω καμία όρεξη να προστατεύεται από το Σύνταγμα το δικαίωμα μου στους καλούς τρόπους.

Και συνεχίζει για άλλα θέματα.

Ούτε που ξέρω ποιο είναι το αγοραστικό κοινό των κόμικς. Δεν δημιουργώ πάντως για τον εαυτό μου, αφού πιστεύω στην εμπορικότητα μιας δουλειάς. Αν δημιουργούσα για τον εαυτό μου, θα ήμουν ο Αρτ Σπιγκελμαν (Art Spiegelman) ή ο Χάρβεϊ Πηκαρ (Harvey Pekar). Μ’ αρέσει να κάνω αιματηρές, περιπετειώδεις ιστορίες που να ‘χουνε μια κάποια μαγκιά. Μαγκιά για μένα σημαίνει να έχεις απόψεις, να μπορείς να τις εκφράσεις και να τις υποστηρίζεις. Οι σημερινοί αναγνώστες αισθάνονται τελείως ανίκανοι, τελείως ανήμποροι να επηρεάσουν έστω και στο ελάχιστο τον κόσμο τους και έτσι αφήνουν τις βαριές δουλειές στους σουπερ ήρωες. Όπως έχω πει αρκετές φορές, οι εραστές των κόμικς στην Αμερική λατρεύουν την ιδέα του απόλυτου καλού, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με το απόλυτο κακό. Δυστυχώς, κάνουν λάθος όσο κι αν χτυπιέται για το αντίθετο ο Στηβ Ντιτκο (Steve Ditko). Κατά βάση, η πλειοψηφία των σημερινών κόμικς δεν διαφέρει από τον Άρτσι (Archie) μόνο που οι ήρωες τους φοράνε στολές. Εγώ προσπαθώ να προσεγγίσω ένα ακροατήριο που πάει σινεμά, διαβάζει βιβλία και ενδιαφέρεται για οπτικοποιημενες ιστορίες. Απλώς κυκλοφορώ τα δημιουργήματα μου και εύχομαι το κοινό να τα ανακαλύπτει.